Albania jest najbardziej tajemniczym i wciąż nieodkrytym przez Europejczyków państwem leżącym na Bałkanach. Niestety, Polacy również nie mają wielu skojarzeń związanych z tym krajem.
Albania stanowiła niegdyś jeden z bastionów chrześcijaństwa na półwyspie bałkańskim broniąc całej Europy przed ekspansją Imperium Osmańskiego, w którego wpływy dostała się na pięć wieków, ulegając stopniowej islamizacji i zapomnieniu. Kraj, niemal całkowicie zapomniany przez Europę uzyskał niepodległość na początku XX wieku. W okresie II wojny światowej w Albanii po okupacji włoskiej a następnie niemieckiej toczyła się brutalna wojna domowa pomiędzy komunistyczną partyzantką a nacjonalistami. Zwyciężyli wspierani przez ZSRR komuniści z Enverem Hodżą na czele. Lata krwawej i wręcz absurdalnej dyktatury, doprowadziły do całkowitej izolacji Albanii na arenie międzynarodowej, katastrofy gospodarczej a w efekcie exodusu co 1/5 mieszkańców kraju. Na fali Jesieni Ludów w Europie w wyniku masowych protestów, podobnie jak w krajach Europy Środkowo-wschodniej również w Albanii obalono komunizm.
Dziś Albania, jeden z najpiękniejszych i najciekawszych państw w Europie, powoli wstaje z kolan, stabilność polityczna, gospodarcza i społeczność, zagraniczne inwestycje oraz rosnące aspiracje albańskiego społeczeństwa sprawiają ze kraj staje się coraz popularniejszym celem wyjazdów turystycznych. Liczne zabytki epoki starożytnej czy z czasów rządów osmańskich świadczą o długiej i skomplikowanej historii kraju a albańskie wybrzeże morza adriatyckiego i jońskiego przyciąga rzesze turystów z kraju i coraz więcej zza granicy.
Albania to unikalny kraj łączący w sobie dwie cywilizacje – chrześcijańską oraz muzułmańską, ponadto mieszają się tutaj wpływy kultury włoskiej, greckiej, tureckiej, serbskiej oraz lokalne zwyczaje i obyczaje.
Kiedy w Albanii spędza się Nowy Rok?
Nowy Rok w Albanii ze względu na jej specyfikę, jest celebrowany na swój sposób. Albańczycy celebrują sylwestra w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia oraz tradycyjny Nowy Rok – Nowruz – 21 marca.
Zwyczaje sylwestrowo-noworoczne
Albańczycy sylwestra witają w podobny sposób jak mieszkańcy pozostałych części Europy, ulice miast wypełniają tabuny młodych ludzi, zapełniają się knajpy, kluby, dyskoteki. Popularne szczególnie wśród starszych albańczyków są rodzinne przyjęcia przy suto zastawionych stołach, przygotowuje się specjalne, wyszukane i najlepsze potrawy w nadziei na powodzenie w całym nowym roku. Podczas przyjęć słynący z południowego temperamentu Albańczycy burzliwie dyskutują na tematy polityczne. Ludzie w Albanii wręcz kochają pokazy sztucznych ogni, w okresie noworocznym fajerwerki są dostępne niemal wszędzie. Albańskie stragany, sklepy wypełniają się wszelkiej maści rodzajami sztucznych ogni. Już na kilka dni przed sylwestrem co chwila słychać w albańskich miastach charakterystyczne odgłosy wystrzałów. Albańczycy wystrzeliwują fajerwerki nawet z blokowych balkonów, mieszkańcy jakby rywalizowali o miano największego „firemakera”. Nie ma miejsca z którego po północy nie można by wystrzelić fajerwerki. Niebo nad miastami jest przepięknie rozjaśnione przez kilkadziesiąt minut po północy.
W Albanii również o północy ludzie piją alkohol, zwykle szampana ale często także rakiję czy wino, życzą sobie powodzenia, szczęścia, zdrowia oraz radości z życia, wczesnym rankiem wymieniają się drobnymi upominkami, zwykle słodyczami. W ortodoksyjnych rodzinach muzułmańskich rezygnuje się z alkoholu i zastępuje domową, bezalkoholową nalewką.
Tradycyjny Nowy Rok
Podczas tradycyjnego Nowego Roku w dużych albańskich miastach montuje się specjalne światła, które zdobią miejskie latarnie, sieci trakcyjne, słupy czy służą jako dekoracje budynków rządowych, instytucji. Albańczycy chętnie dekorują własne mieszkania i domy, podobnie jak w Polsce podczas Bożego Narodzenia. Otaczają okna, drzwi czy ogródkowe drzewka kolorowymi światełkami, zdobią drzewa i krzewy, umieszczają w ogródkach figurki, nocą zapalają w oknach świece. Tradycyjny Nowy Rok jest celebrowany z dużą „pompą” i entuzjazmem w całej Albanii i jest traktowany jako odskocznia od trudnej albańskiej rzeczywistości i moment na spędzenie czasu z rodziną. Podczas tradycyjnego Nowego Roku możemy być świadkami kilku charakterystycznych rytuałów, zbliżonych do greckiego Bożego Narodzenia tak jak krojenie na cztery części ciasta albańskiej wersji ciasta Wasilopita i umieszczenie w jednej z nich monety, komu się trafi, tego czeka szczęście.
Zoroastryzmianie
Unikatową w Europie tradycją noworoczną mogą pochwalić się członkowie nielicznej perskiej społeczności w Albanii – Zoroastryzmianie (Zaratusztrianie) wyznający jedną z najstarszych monoteistycznych religii świata. Zoroastryzm wywodzi się z pierwotnych wierzeń ludów indoeuropejskich i wywodzi się z terenów dzisiejszego Iranu. Nowy Rok zwany Norouz jest celebrowany… 12 dni. Można zaobserwować charakterystyczne rytuały, takie jak łamanie glinianych naczyń, oblewanie się wodą czy uroczyste rodzienne kolacje. Popularne jest również kolędowanie, ludzie ubrani w tradycyjne, folklorystyczne, kolorowe stroje maszerują z domu do domu, zabierając po drodze wszystkich domowników. Tradycyjne rytuały wykonywane są w każdym zaratusztriańskim domu. Ważnym elementem Norouz jest również muzyka, popularne jest stukanie łyżką czy gra na tradycyjnych albańskich instrumentach, takich jak klarnet, ciftelia, gajda, gęśle czy surma.
Imprezy, festiwale w miastach i kurortach
Imprezy w iście europejskim stylu organizowane są w albańskich kurortach nad morzem Adriatyckim oraz w dużych miastach. W Durres, Vlorze czy Shengijn czekają na nas otwarte koncerty oraz liczne imprezy organizowane w klubach czy tzw. domówki. W Tiranie co roku organizowany jest miejski koncert z udziałem gwiazd albańskiej estrady, możemy liczyć na występ takich artystów jak Rovena Stefa, Anjeza Shahini, Olta Boka, Juliana Pasha czy Aurela Gace. W okresie świąteczno-noworocznym w Albanii organizowany jest również popularny narodowy festiwal piosenki, przypominający KFPP w Opolu – Festivali i Kenges transmitowany na żywo przez publiczną telewizję TVSH. Na festiwalu rywalizują artyści albańscy oraz z Kosowa. Zwycięzca reprezentuje Albanię w Konkursie Eurowizji. Z roku na rok oglądalność festiwalu rośnie, przyciągając przed telewizory ponad pół miliona Albańczyków, co w 3,5 mln kraju jest sporym osiągnięciem!
Komentarze